Boşluklar (Gaps)
Boşluk, hiçbir hisse senedinin el değiştirmediği fiyat alanı olup günlük grafiklerde Boşluklar, belirli bir hisse senedinde herhangi bir günde işlem gören en düşük fiyatın önceki günde işlem gören en yüksek fiyattan daha yüksek olduğu ya da bir günün en yüksek fiyatının, önceki günün en düşük fiyatından daha düşük olduğu zaman meydana gelmektedir. Haftalık grafiklerdeki Boşluklar ise, bir hafta içinde kaydedilen en düşük fiyatın, önceki hafta içinde kaydedilen en yüksek fiyattan daha yüksek ya da bir hafta içinde gerçekleşen en yüksek fiyatın önceki haftaki en düşük fiyattan daha düşük olduğu durumlarda meydana gelmektedir. Ancak haftalık grafiklerdeki Boşluklar günlük grafiklerde olduğu kadar sık meydana gelmemektedir. Aylık grafiklerde meydana gelen Boşlukların oluşumu da günlük ve haftalık grafiklerdeki gibi olup; bunlar aktif olarak işlem gören hisse senetlerinde çok nadir görülmektedir. Bir Boşluğun oluşmasında etkili olabilecek faktörler şu şekilde sıralanabilir: - Bir hisse senedinin iki veya daha fazla piyasada işlem görmesi. İlgili hisse senedinin bir merkezdeki işlemleri belirli bir fiyattan kapandığında, bu merkezdeki fiyat hareketleri diğer merkezleri de etkilemekte ve Boşluğun oluşmasına neden olmaktadır. - Bir merkezde işlemlerin kapanışı ile açılışı arasındaki sürede hisse senedinin fiyatını etkileyen önemli gelişmelerin meydana gelmesi. - Bazı hisse senetlerinin piyasasının ince olması. Bir hisse senedinin haftada sadece iki veya üç defa işlem görmesi durumunda Boşluğun oluşması çok doğaldır.
Bu Boşluklar genelde formasyon oluşumları içerisinde oluştuğundan fiyat hedefleri açısında bir önem taşımamaktadırlar. Tarafların sabırsızlanması sebebiyle oluşan bu Boşluklar trend dönüşü sinyali vermeyip formasyonun devamına işaret etmektedirler. Simetrik Üçgen içerisinde görülen bu tür Boşluklar formasyonun kırılma yönünde bir fikir vermekte; fiyatlar genelde formasyona girdikleri yönde devam etmekte ve trendde bir değişiklik görülmemektedir. Boşlukların çoğu bu grupta yer almaktadır. İşlem bölgelerinde ortaya çıkan Olağan Boşluklar gelecek açısından önem taşımamaktadır. Bu Boşluklar özellikle formasyonlar arasında ve yatay gelişen trendlerde görülmekte; bu bölgelerde yoğun alım-satımlar gerçekleşmektedir. Olağan Boşluklar, fiyatın bir sindirim bölgesinde olduğunu ifade etmekte ve birkaç gün içinde kapanmaktadır.
Kaçış Boşlukları, belirli bir sıkışma sürecinden sonra, fiyatlar bu sıkışma alanının destek/direnç bölgelerini kırdığında ortaya çıkmaktadırlar. Diğer bir ifade ile bu Boşluklar formasyon oluşumları ile yakından ilgili olup; formasyon tamamlandıktan hemen sonra meydana gelmektedirler. Özellikle üst çizginin yatay olduğu Yükselen Üçgen gibi formasyonların bitiminde çoğunlukla Kaçış Boşluğu takip etmektedir. Bu noktada yatay çizginin, aynı seviyedeki arz sayesinde geliştiği düşünülürse, çizgi üzerinde arzın tükenmesiyle oluşacak Boşluklar’ın mantığı daha iyi anlaşılabilmektedir. Bu Boşlukların bir diğer adı da “Kırılma Boşlukları”dır. Boşluğun büyüklüğü fiyatların hedefleri konusunda önemli ipuçları vermektedir. İşlem hacmi ile desteklenen hareketler daha uzun süre devam etmekte ve analizciye önemli sinyaller verebilmektedir. Boşluğun büyüklüğü, kopuş gücünün kuvveti hakkında bilgi vermektedir. Örneğin bir geri dönüş veya konsolidasyon örneğinin bir Boşluk ile birlikte kırılması Boşluksuz kırılmaya göre fiyatları daha ileriye ve/veya daha hızlı taşıyacaktır. Zira Boşluğu meydana getiren alış-satış baskısı, Boşluksuz bir kırılmaya göre daha güçlüdür. Bu tür Boşluklar genellikle uzun süren taban oluşturulmasının sonucunda görülmekte ve hisse senedi fiyatlarını hızla yukarı taşımaktadırlar. Kaçış Boşluğu’nun kapanma olasılığının saptanması için Boşluktan önceki ve sonraki işlem hacminin incelenmesi gerekmektedir. Boşluğun meydana geldiği başlangıç fiyatı seviyesinde işlem hacmi yüksek olmuş, fakat fiyatlar ileriye hareket ederken işlem hacmi azalmışsa, Boşluğun kapanma şansı vardır. Ancak fiyatlar Boşluk’tan ileri hareket ederken işlem hacmi de artmışsa Boşluğun kısa sürede kapanma şansı azdır. Yukarıda bir Kaçış Boşluğu grafiği yer almaktadır.
Ölçüm Boşlukları, fiyatların devam eden bir trendin dinlenme aşamasından sonra buradan boşluk bırakarak trend yönünde devam etmesi sırasında ortaya çıkmaktadırlar. Diğer bir ifade ile bu Boşluklar hızlı ve dik yükseliş veya düşüşlerin yönünde meydana gelmekte ve bu hızlı hareketin içinde görülen Boşluklar fiyatın yaklaşık olarak daha ne kadar bu yönde gidebileceğini belirlemektedirler. Fiyat, ilk harekete başladığı yerden Boşluğun görüldüğü yere kadar dik olarak ölçülmektedir. Fiyatlar aşağı doğru iniyorsa ölçülen mesafe kadar daha aşağı inmesi beklenirken; yükselen trendde aynı ölçüm yukarı doğru yapılmaktadır. Bu Boşluklar ölçümde kullanıldıklarından dolayı, Boşluk türleri içinde en yararlı olanlarıdır. Olağan Boşluklar ve Kaçış Boşlukları fiyatların sindirildiği bölgelerde görülürken; Ölçüm Boşlukları hızlı hareketlerin ortalarında oluşmaktadır. Grafiklerde geriye doğru bakıldığında Ölçüm Boşlukları kolaylıkla tanınabilmektedir. Burada asıl önemli olan nokta bu Boşluklar’ın oluştuğu günlerde teşhis edilebilmesidir. Ölçüm Boşlukları’nın Olağan Boşluklar veya Kaçış Boşlukları ile karıştırılması herhangi bir tehlike yaratmazken; Tükeniş Boşlukları ile karıştırılmaları önemli hatalara yol açmaktadır. Ölçüm Boşlukları’nın kısa sürede kapanma ihtimali çok zayıf olup; Boşluğun işlem hacmi ile desteklenmesi trend eğiminin yüksek olacağına işaret etmektedir. Yukarıda bir Ölçüm Boşluğu grafiği yer almaktadır.
Bilgi rehberi Forex Yönetim
http://forexyonetim.blogspot.com
Olağan Boşluklar (Common Gaps)
Bu Boşluklar genelde formasyon oluşumları içerisinde oluştuğundan fiyat hedefleri açısında bir önem taşımamaktadırlar. Tarafların sabırsızlanması sebebiyle oluşan bu Boşluklar trend dönüşü sinyali vermeyip formasyonun devamına işaret etmektedirler. Simetrik Üçgen içerisinde görülen bu tür Boşluklar formasyonun kırılma yönünde bir fikir vermekte; fiyatlar genelde formasyona girdikleri yönde devam etmekte ve trendde bir değişiklik görülmemektedir. Boşlukların çoğu bu grupta yer almaktadır. İşlem bölgelerinde ortaya çıkan Olağan Boşluklar gelecek açısından önem taşımamaktadır. Bu Boşluklar özellikle formasyonlar arasında ve yatay gelişen trendlerde görülmekte; bu bölgelerde yoğun alım-satımlar gerçekleşmektedir. Olağan Boşluklar, fiyatın bir sindirim bölgesinde olduğunu ifade etmekte ve birkaç gün içinde kapanmaktadır.
Kaçış Boşlukları (Breakaway Gaps)
Kaçış Boşlukları, belirli bir sıkışma sürecinden sonra, fiyatlar bu sıkışma alanının destek/direnç bölgelerini kırdığında ortaya çıkmaktadırlar. Diğer bir ifade ile bu Boşluklar formasyon oluşumları ile yakından ilgili olup; formasyon tamamlandıktan hemen sonra meydana gelmektedirler. Özellikle üst çizginin yatay olduğu Yükselen Üçgen gibi formasyonların bitiminde çoğunlukla Kaçış Boşluğu takip etmektedir. Bu noktada yatay çizginin, aynı seviyedeki arz sayesinde geliştiği düşünülürse, çizgi üzerinde arzın tükenmesiyle oluşacak Boşluklar’ın mantığı daha iyi anlaşılabilmektedir. Bu Boşlukların bir diğer adı da “Kırılma Boşlukları”dır. Boşluğun büyüklüğü fiyatların hedefleri konusunda önemli ipuçları vermektedir. İşlem hacmi ile desteklenen hareketler daha uzun süre devam etmekte ve analizciye önemli sinyaller verebilmektedir. Boşluğun büyüklüğü, kopuş gücünün kuvveti hakkında bilgi vermektedir. Örneğin bir geri dönüş veya konsolidasyon örneğinin bir Boşluk ile birlikte kırılması Boşluksuz kırılmaya göre fiyatları daha ileriye ve/veya daha hızlı taşıyacaktır. Zira Boşluğu meydana getiren alış-satış baskısı, Boşluksuz bir kırılmaya göre daha güçlüdür. Bu tür Boşluklar genellikle uzun süren taban oluşturulmasının sonucunda görülmekte ve hisse senedi fiyatlarını hızla yukarı taşımaktadırlar. Kaçış Boşluğu’nun kapanma olasılığının saptanması için Boşluktan önceki ve sonraki işlem hacminin incelenmesi gerekmektedir. Boşluğun meydana geldiği başlangıç fiyatı seviyesinde işlem hacmi yüksek olmuş, fakat fiyatlar ileriye hareket ederken işlem hacmi azalmışsa, Boşluğun kapanma şansı vardır. Ancak fiyatlar Boşluk’tan ileri hareket ederken işlem hacmi de artmışsa Boşluğun kısa sürede kapanma şansı azdır. Yukarıda bir Kaçış Boşluğu grafiği yer almaktadır.
Ölçüm Boşlukları (Runaway Gaps)
Ölçüm Boşlukları, fiyatların devam eden bir trendin dinlenme aşamasından sonra buradan boşluk bırakarak trend yönünde devam etmesi sırasında ortaya çıkmaktadırlar. Diğer bir ifade ile bu Boşluklar hızlı ve dik yükseliş veya düşüşlerin yönünde meydana gelmekte ve bu hızlı hareketin içinde görülen Boşluklar fiyatın yaklaşık olarak daha ne kadar bu yönde gidebileceğini belirlemektedirler. Fiyat, ilk harekete başladığı yerden Boşluğun görüldüğü yere kadar dik olarak ölçülmektedir. Fiyatlar aşağı doğru iniyorsa ölçülen mesafe kadar daha aşağı inmesi beklenirken; yükselen trendde aynı ölçüm yukarı doğru yapılmaktadır. Bu Boşluklar ölçümde kullanıldıklarından dolayı, Boşluk türleri içinde en yararlı olanlarıdır. Olağan Boşluklar ve Kaçış Boşlukları fiyatların sindirildiği bölgelerde görülürken; Ölçüm Boşlukları hızlı hareketlerin ortalarında oluşmaktadır. Grafiklerde geriye doğru bakıldığında Ölçüm Boşlukları kolaylıkla tanınabilmektedir. Burada asıl önemli olan nokta bu Boşluklar’ın oluştuğu günlerde teşhis edilebilmesidir. Ölçüm Boşlukları’nın Olağan Boşluklar veya Kaçış Boşlukları ile karıştırılması herhangi bir tehlike yaratmazken; Tükeniş Boşlukları ile karıştırılmaları önemli hatalara yol açmaktadır. Ölçüm Boşlukları’nın kısa sürede kapanma ihtimali çok zayıf olup; Boşluğun işlem hacmi ile desteklenmesi trend eğiminin yüksek olacağına işaret etmektedir. Yukarıda bir Ölçüm Boşluğu grafiği yer almaktadır.
Tükeniş Boşlukları (Exhaustion Gaps)
Fiyatların zirve oluşumu sonrasında görülen bu Boşluklar, artık trendin sona erdiğini ifade etmektedir. Kaçış Boşlukları bir hareketin başladığını, Ölçüm Boşlukları hareketin devam edeceğini işaret ederken; Tükeniş Boşlukları da hareketin sonunda meydana gelmekte ve hareketin sona ereceği sinyalini vermektedir. Kaçış Boşlukları ile Ölçüm Boşlukları birbirlerinden kolaylıkla ayırt edilirken; Tükeniş Boşlukları ile Ölçüm Boşlukları’nın ayırt edilmesi oldukça zordur. Bununla beraber bir Boşluğun Tükeniş Boşluğu olduğunu işaret edebilecek bazı özellikler şu şekilde sıralanabilmektedir: • Boşluğu takiben işlem hacmi olağanüstü bir seviyeye ulaşır, fakat fiyatlardaki yükselme trendi eski momentumunu koruyamazsa, sözkonusu Boşluk büyük ihtimalle Tükeniş Boşluğudur. • Boşluğun meydana gelmesinden sonraki günün kapanış fiyatı Boşluğun yakınına geri dönerse, sözkonusu Boşluk çok büyük ihtimalle Tükeniş Boşluğudur. • Boşluktan önceki geri dönüş veya konsolidasyon örneği, fiyat hareketi ile ilgili bütün hedeflere ulaşmışsa sözkonusu Boşluğun Tükeniş Boşluğu olma olasılığı yüksektir. Tükeniş Boşlukları ile Ölçüm Boşlukları arasındaki bazı farklılıkları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: • Ölçüm Boşlukları uzun süre kapanmazken, Tükeniş Boşlukları kısa sürede, çoğunlukla iki ile beş gün içinde kapanmaktadır. • Ölçüm Boşlukları sırasında boşluk kapanmamakta fakat trend önceki yönüne devam etmekte; Tükeniş Boşlukları’nda ise boşluğun kapanması trendin sona erdiği sinyalini vermektedir. • İşlem miktarı, Tükeniş Boşlukları’nda Ölçüm Boşlukları’na oranla çok daha fazladır. • Ölçüm Boşlukları’ndan sonra hisse senedi herhangi bir satış dalgasına çarpmadan uzun süre yoluna devam etmektedir. Tükeniş Boşlukları’nda ise hisse senedi daha fazla ilerlemeden alım-satım işlemleri görülmemekte ve hızlı iniş-çıkışlar başlamaktadır. - Ölçüm Boşlukları genellikle Bayrak ve Flama Formasyonları’nın sonuçlanması sırasında başlamaktadır.Bilgi rehberi Forex Yönetim
http://forexyonetim.blogspot.com